Literatura przedmiotu

Słowniki etymologiczne:

  • Andrzej Bańkowski, Etymologiczny słownik języka polskiego, t. 1–2 A–P, Warszawa 2000.
  • Andrzej Bańkowski, Etymologiczny słownik mowy polskiej, t. 3, cz. 1. R, Częstochowa 2014.
  • Wiesław Boryś, Słownik etymologiczny języka polskiego, Kraków 2005.
  • Wiesław Boryś, Hanna Popowska-Taborska, Słownik etymologiczny Kaszubszczyzny, t. 1–6, Warszawa 1994–2010.
  • Aleksander Brückner, Słownik etymologiczny języka polskiego, Warszawa 1927.
  • Wanda Decyk-Zięba, Stanisław Dubisz (red. nauk.), Glosariusz staropolski – dydaktyczny słownik etymologiczny, Warszawa 2008.
  • Krystyna Długosz-Kurczabowa, Wielki słownik etymologiczno-historyczny języka polskiego, Warszawa 2008.
  • Макс Фасмер, Этимологический словарь русского языка, t. 1–4, Москва 1971.
  • Eva Havlová, Adolf Erhart, Ilona Janyšková (red.), Etymologický slovník jazyka staroslověnského, t. 1–12, Praha 1989–2016.
  • Friedrich Kluge, Etymologisches Wörterbuch der deutschen Sprache, wyd. 24, red. Elmar Seebold, Berlin–New York: De Gruyter 2002.
  • Tadeusz Lehr-Spławiński, Kazimierz Polański, Słownik etymologiczny języka Drzewian połabskich, t. 1–6, Wrocław-Warszawa 1971–1994.
  • Tadeusz Lehr-Spławiński (red.), Trzaski, Everta i Michalskiego Nowy słownik języka polskiego, t. 1 (A–K), t. 2 (L–N), Warszawa 1938-1939 [część porównawczo-etymologiczna arykułów hasłowych].
  • Witold Mańczak, Polski słownik etymologiczny, Kraków 2017.
  • Online Etymology Dictionary (https://www.etymonline.com/word).
  • Julius Pokorny, Indogermanisches etymologisches Wörterbuch, t. 1–2, Bern 1959–1969.
  • Helmut Rix (red.), Lexikon der indogermanischen Verben. Die Wurzeln und ihre Primärstammbildungen, Wiesbaden 2001.
  • Franciszek Sławski, Słownik etymologiczny języka polskiego, t. 1–5, Kraków 1952–1982.
  • Franciszek Sławski (red.), Słownik prasłowiański, t. 1–8, Kraków 1974–2001 (http://rcin.org.pl/dlibra/publication?id=6907&from=&dirids=1&tab=1&lp=2&QI=).
  • Wojciech Smoczyński, Słownik etymologiczny języka litewskiego, współpraca red. Michaił Osłon, Kraków 2016 (https://rromanes.org/pub/alii/Smoczyński W. Słownik etymologiczny języka litewskiego.pdf).
  • Witold Taszycki i in. (red.), Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych, cz. 1–7, Kraków 1995–2002.
  • Олег Николаевич Трубачёв (red.), Этимологический словарь славянских языков, t. 1–40, Москва 1974–2016.

Słowniki polszczyzny dawne i współczesne:

Słowniki historycznej polszczyzny:

Słowniki współczesne dwu- i wielojęzyczne:

  • Danuta Abrahamowicz, Zofia Jurczak-Trojan, Maryla Papierz, Mały słownik słowacko-polski, Warszawa 1994.
  • Irēna Birzvalka, Słownik polsko-łotewski: około 9000 haseł, Irēna Birzvalka, Juzefa Paršuta, Słownik łotewsko-polski: około 12000 haseł, Riga, Warszawa 1999.
  • Vilim Frančić, Słownik serbsko-chorwacko-polski, t. 1–2, Warszawa 1987.
  • Dymitr Hessen, Ryszard Stypuła, Wielki słownik polsko-rosyjski, t. 1–2, Moskwa–Warszawa 1979.
  • Eugeniusz Hrycak, Konstanty Kisielewski, Słownik ukraińsko-polski i polsko-ukraiński, Cz. 1. Słownik ukraińsko-polski, Cz. 2. Słownik polsko-ukraiński, Warszawa 1990.
  • Marian Jurkowski, Bazyli Nazaruk, Mały słownik ukraińsko-polski, polsko-ukraiński, Warszawa 1998.
  • Barbara Kalėda, Algis Kalėda, Lietuvių-lenkų, lenku-lietuviu kalbų žodynas. Słownik litewsko-polski, polsko-litewski, Warszawa 2007.
  • Kazimierz Kupisz, Bolesław Kielski, Podręczny słownik polsko-francuski z suplementem, t. 1–2, Warszawa 1987.
  • Władysław Kwiatkowski, Krzysztof Sobczyński, Nowy słownik francusko-polski, polsko-francuski, Warszawa 1993.
  • Jadwiga Linde-Usiekniewicz (red. nacz.), Wielki słownik angielsko-polski PWN – Oxford, Warszawa 2002.
  • Anatol Mirowič [i in.], Bol'šoj russko-pol'skij slovar', t. 1. A–O, t. 2. P–Â, Warszawa 1970.
  • Jerzy Nowak [i in.], Česko-polský a polsko-český slovník, Praha 2009.
  • Włodzimierz Pianka, Zuzanna Topolińska, Božidar Vidoeski, Słownik macedońsko-polski i polsko-macedoński, Warszawa–Skopje 1990.
  • Jan Piprek, Juliusz Ippoldt, Wielki słownik niemiecko-polski: z suplementem, t. 1. A–K, t. 2. L–Z, Warszawa 1980.
  • Sabina Radewa, Podręczny słownik bułgarsko-polski z suplementem, t. 1–2, Warszawa–Sofia 1987.
  • Sabina Radewa, Podręczny słownik polsko-bułgarski z suplementem, t. 1–2, Warszawa–Sofia 1988.
  • Janusz Siatkowski, Mieczysław Basaj, Słownik czesko-polski, Warszawa 1991.
  • Mikuláš Stano, Ferdinand Buffa, Słownik polsko-słowacki, słowacko-polski, Warszawa 1988.
  • Valerija Vaitkevičiutė, Lenkų-Lietuvių kalbų žodynas. Słownik polsko-litewski, Vilnius 1994.
  • Stanisław Walewski, Langenscheidts Taschenwörterbuch der polnischen und deutschen Sprache, Tl 1. Polnisch-Deutsch, Tl 2. Deutsch-Polnisch, Berlin 1992.
  • Aleksy Znosko, Słownik cerkiewnosłowiańsko-polski, Białystok 1996.

Inne słowniki:

  • Mieczysław Karaś i in. (red.), Słownik gwar polskich, t. 1–9, z. 3, Grzebło–Hadenajstwo, Wrocław, Kraków 1982–2016.
  • Jan Karłowicz, Słownik gwar polskich, t. 1–6, Kraków 1900–1911.
  • Witold Taszycki (red.), Słownik staropolskich nazw osobowych, t. 1–7, Wrocław 1965–1987.
  • Bożena Sieradzka-Baziur (red.) Słownik pojęciowy języka staropolskiego (http://spjs.ijp.pan.pl/spjs/strona/kartaTytulowa).

Opracowania:

  • Zbigniew Babik, Pożegnanie z lasem. Nad „Słownikiem etymologicznym języka polskiego” profesora Wiesława Borysia, Kraków 2009.
  • Irena Bajerowa, Polski język ogólny XIX wieku. Stan i ewolucja, t. 1. Ortografia, fonologia z fonetyką, morfologia, Katowice 1986.
  • Andrzej Bańkowski, Z warsztatu etymologa, w: Z polonistycznych warsztatów badawczych WSP w Częstochowie, red. Maria Lesz-Duk, Częstochowa 1998, s. 181–189.
  • Mieczysław Basaj, Janusz Siatkowski, Bohemizmy w języku polskim. Słownik, Warszawa 2006.
  • Leszek Bednarczuk (red. i autor), Języki indoeuropejskie, t. 1, 2, Warszawa 1986, 1988.
  • Leszek Bednarczuk, Etymologia profesora Sławskiego, w: Dzieje Słowian w świetle leksyki, red. J. Rusek, W. Boryś, L, Bednarczuk, Kraków 2002, s. 29–35.
  • Leszek Bednarczuk, Początki i pogranicza polszczyzny, Kraków 2018.
  • Wiesław Boryś, Etymologie słowiańskie i polskie. Wybór studiów z okazji 45-lecia pracy naukowej, red. Władysław Sędzik przy współudziale Zbigniewa Babika, Tomasza Kwoki, Warszawa 2007.
  • Wiesław Boryś, Stan i potrzeby badań etymologicznych w Polsce, „Rocznik Slawistyczny” 59, 2010, s. 9–28.
  • Wiesław Boryś, Słowiańskie słowniki etymologiczne, „Rocznik Slawistyczny” 60, 2011, s. 15–70.
  • Wiesław Boryś, Najstarsza słowiańska leksyka intelektualna, „Studia Copernicana ” 5, 2011/1, s. 33–51 (http://apcz.umk.pl/czasopisma/index.php/LinCop/article/view/LinCop.2011.002/6606).
  • Małgorzata Brzozowska, Etymologia a konotacja słowa. Studia semantyczne, Lublin 2009.
  • Małgorzata Brzozowska, Etymologia w językoznawstwie, w: W zwierciadle języka i kultury, Lublin 1999, s. 356–363.
  • Aleksander Brückner, Zasady etymologii słowiańskiej, Kraków 2017 (Polona: https://polona.pl/item/zasady-etymologii-slowianskiej,MTEzNDc5OA/2/#info:metadata).
  • Danuta Buttler, Rozwój semantyczny wyrazów polskich, Warszawa 1978.
  • Krystyna Długosz-Kurczabowa, Stanisław Dubisz, Gramatyka historyczna języka polskiego, wyd. III, Warszawa 2016.
  • Konrad Górski, Władysław Kuraszkiewicz, Franciszek Pepłowski, Stanisław Saski, Witold Taszycki, Stanisław Urbańczyk, Stefan Wierczyński, Jerzy Woronczak, Zasady wydawania tekstów staropolskich. Projekt, Wrocław 1955
  • Mariola Jakubowicz, Badania etymologiczne w rekonstrukcji językowego obrazu świata, w: Przyszłość w językowym obrazie świata, red. Anna Pajdzińska, Piotr Krzyżanowski, Lublin 1999, s. 117–128.
  • Mariola Jakubowicz, Drogi słów na przestrzeni wieków. Zarys słownika motywacji semantycznych na materiale przymiotników słowiańskich odziedziczonych z prasłowiańszczyzny, Warszawa 2010.
  • Mariola Jakubowicz, Z warsztatu badań etymologicznych – od Pokornego do Borysia, „Poradnik Językowy” 2010, z. 7, s. 38–49.
  • Mariola Jakubowicz, Badanie etnolingwistyczne a etymologia, „Etnolingwistyka” 2012, nr 4, s. 173–181.
  • Mariola Jakubowicz, Zasady rekonstrukcji semantyki w pracach etymologicznych, w: „Z polskich studiów slawistycznych”, seria XII, Językoznawstwo, Prace na XV Międzynarodowy Kongres Slawistów w Mińsku 2013, Warszawa 2012, s. 69–74.
  • Lucyna Agnieszka Jankowiak, Prasłowiańskie dziedzictwo leksykalne we współczesnej polszczyźnie ogólnej (na podstawie „Słownika prasłowiańskiego” t. 1–7), Warszawa 1997.
  • Violetta Jaros, Stanisław Podobiński, Andrzej Bańkowski. Życie i dzieło, Częstochowa 2001.
  • Zenon Klemensiewicz, Historia języka polskiego, wyd. 9, Warszawa 2007.
  • Zenon Klemensiewicz, Tadeusz Lehr-Spławiński, Stanisław Urbańczyk, Gramatyka historyczna języka polskiego, wyd. 4, Warszawa 1981.
  • Halina Koneczna, Charakterystyka fonetyczna języka polskiego na tle innych języków słowiańskich, Warszawa 1965.
  • Tadeusz Lehr-Spławiński, Dziedzictwo prasłowiańskie w słownictwie współczesnych języków słowiańskich, w: Księga referatów. II Międzynarodowy Zjazd Slawistów (Sekcja 1. Językoznawstwo), Warszawa 1934, s. 70–72.
  • Tadeusz Lehr-Spławiński, Dziedzictwo prasłowiańskie w dzisiejszym słownictwie polskiem, Kalendarz „Ilustrowanego Kuryera Codziennego" 1934, s. 88–89 (http://bcul.lib.uni.lodz.pl/dlibra/publication?id=2953&tab=3).
  • Tadeusz Lehr-Spławiński, Element prasłowiański w dzisiejszym słownictwie polskim, w: Studia historyczne ku czci Stanisława Kutrzeby, t. II, Kraków 1938, s. 469–481 (przedruk w: T. Lehr-Spławiński, Rozprawy i szkice, Warszawa 1954, s. 138–148).
  • Tadeusz Lewaszkiewicz, Słownik języka polskiego (1938–1939) pod redakcją Tadeusza Lehra-Spławińskiego jako słownik porównanwczo-etymologiczny języków słowiańskich, referat wygłoszony na konferencji „VII Glosa do leksykografii”, Warszawa 24.09.2018 r.
  • Witold Mańczak, Polska fonetyka i morfologia historyczna, Warszawa 1975.
  • Witold Mańczak, Uwagi o słowiańskich słownikach etymologicznych, „Rocznik Slawistyczny” 60, 2011, s. 91–100.
  • Leszek Moszyński, Wstęp do filologii słowiańskiej, Warszawa 2006.
  • Jacek Perlin, Metodologia językoznawstwa diachronicznego, Warszawa 2004.
  • Kazimierz Polański, Międzynarodowe Sympozjum Etymologiczne w Moskwie, „Język Polski” 1967, nr 4, s. 298–300.
  • Hanna Popowska-Taborska, Wczesne dzieje Słowian w świetle ich języka, wyd. 3, popr. i uzup., Warszawa 2014.
  • Stanisław Rospond, Gramatyka historyczna języka polskiego z ćwiczeniami, wyd. IV, Warszawa 2012.
  • Wojciech Ryszard Rzepka, Bogdan Walczak, Stratyfikacja prasłowiańskiego dziedzictwa leksykalnego w polszczyźnie (uwagi po lekturze „Słownika prasłowiańskiego”, w: „Z polskich studiów slawistycznych”, Seria VIII. Językoznawstwo, Warszawa 1992, s. 217–223.
  • Bożena Sieradzka-Baziur (red.), Słownik pojęciowy języka staropolskiego (http://spjs.ijp.pan.pl/).
  • Franciszek Sławski, Pięćdziesiąt lat nad etymologią, w: Leksyka prasłowiańska na warsztacie językoznawcy, red. H. Popowska-Taborska, Warszawa 1997, s. 253–255.
  • Franciszek Sławski, Słowotwórstwo, słownictwo i etymologia, Kraków 2017.
  • Piotr Sobotka, Etymologizowanie i etymologia. Od semantyki ontologicznej do etymologii hermeneutycznej, Warszawa 2015.
  • Piotr Sobotka, Współdziałanie podsystemów języka w perspektywie badań etymologicznych. Znaczenie i rozwój słowiańskich zaimków „vьxakъ” i „edьnakъ” , „Linguistica Copernicana” 12, 2015, s. 157–201.
  • Zdzisław Stieber, Rozwój fonologiczny języka polskiego, wyd. 3, Warszawa 1962.
  • Zdzisław Stieber, Zarys gramatyki porównawczej języków słowiańskich, wyd. 4, Warszawa 2005.
  • Weronika Szemińska, Struktura słownika jako narzędzia pracy lingwistycznej, w: Narzędzia pracy lingwistycznej, red. Wanda Zmarzer, Warszawa 2014, s. 240–256.
  • Олег Николаевич Трубачёв, Этимологические исследования и лексическая семантика (Принципы и методы семантических исследований), Москва 1976, с. 147–179 (http://www.philology.ru/linguistics1/trubachev-76.htm).
  • Bogdan Walczak, Zarys dziejów języka polskiego, wyd. 2, Wrocław 1999.
  • Bogdan Walczak, Etymologia a leksykografia (doba nowopolska), „Prace Filologiczne” 51, 2006, s. 421–437.
  • Bogdan Walczak, Z zagadnień warsztatu badań etymologicznych (teoria i metodologia w najnowszych słownikach etymologicznych języka polskiego), „Studia Językoznawcze Uniwersytetu Szczecińskiego” 7, 2008, s. 179–190.
  • Krzysztof Tomasz Witczak, Indoeuropejskie nazwy zbóż, Łódź 2004.
  • Maria Wojtyła-Świerzowska, Wczesne dzieje Słowian w świetle etymologii i badań historycznojęzykowych, „Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej” 40, 2005, s. 149–163.
  • Wanda Zmarzer (red.), Narzędzia pracy lingwistycznej, Warszawa 2014.
  • Piotr Żmigrodzki, Najważniejsze zasady opisu semantycznego w „Wielkim słowniku języka polskiego”, „Linguistica Copernicana” 1, 2009, s. 183–197.
  • Piotr Żmigrodzki, Wprowadzenie do leksykografii polskiej, Katowice 2009.
  • Piotr Żmigrodzki, Wielki słownik języka polskiego PAN. Zasady opracowania, wyd. 2, Kraków 2015 (http://www.wsjp.pl/pobieranie/Zasady_opracowania_WSJP.pdf).