snadny

przymiotnik, r.m.
psł. odm. złożona (zaimkowa)→ pol. odm. przymiotnikowa

Etymologia

  1. Język praindoeuropejski
  2. pie.
    *(s)nā-
  3. od rdzenia pie.
    *(s)nē- / *(s)nēi- [IEW]
  1. Język prasłowiański
  2. psł.
    *snadь (rzecz. w zach.słow. w funkcji przysł., wyrazu modalnego)
  1. Języki słowiańskie
  2. czes.
    snadný
  3. dłuż.
    snadny
  4. głuż.
    snadny
  5. słc.
    snadný
  6. stbłr.
    snadnyj
  7. ros. dial.
    snadnyj
  8. ukr. dial.
    snadnyj
  1. Polskie formy gwarowe
  2. pol.gw.
    snamny [SGPKar]
  1. Inne języki indoeuropejskie
  2. łot.
    snāt
  3. łot.
    snāte, snāne, snāt(e)ne

Ewolucja formalna

  1. pie. *(s)nā-
  2. psł. *snad-ьnъ(jь)
  3. stpol. snădnȳ
  4. śrpol. snadny

Znaczenia i przykłady użycia

  1. «łatwy, prosty, facilis» [SStp] ESXVII-XVIII: «łatwy, nietrudny, dogodny», L: «nietrudny, łatwy, sposobny», SWil: «łatwy», SW - jedna definicja: «łatwy, sposobny, podatny, zdatny, nadający się, dobry, gotowy do czego», a w jej ramach tożsame cytaty, co w dwóch lub trzech definicjach w L i SWil, niekiedy z dodatkowym wyjaśnieniem hasłowego wyrazu, tu również uwzględnianym, SJPDor: daw. «nie wymagający trudu, wysiłku; nietrudny, łatwy»
    • ‍ Uczeni snadniejszym rzędem (faciliori ritu) poświęcują się niżli kapłani. BZ II Par 29, 34. 1455 [SStp]
    • ‍ Sam to Bog podaje nam tę okazyją tak snadną do nabycia dobrej reputacyjej. PasPam 237v. 1656-1688 [ESXVII-XVIII]
    • ‍ Snadna rzecz do wynalezienia. 1764 [T]
    • ‍ Snadna będzie wymówka. Koch. W. 1915 [SW]
    • ‍ Póty myślałem, że rzecz to snadna, póki nie przystąpiłem do dzieła, ale wtedy postrzegłem wielkie i prawie nieprzezwyciężone trudności. Grabow. Mich. Listy 172 1934 [SJPDor]
  2. «powolny, skłonny» [L] SWil: «powolny, skłonny», SW: «powolny, skłonny, przychylny, chętny», SJPDor: daw. «podatny na co, pochopny do czego, skłonny»
    • ‍ Już mieli ojca po sobie snadnego. Ausz. 75 1674 [L]
    • ‍ Goreje wstydem, że tak była snadną wpaść bez rozmysłu w samołowkę zdradną. Zab. XIII/2, s. 362 1776 [SJPDor]
    • ‍ Już mieli ojca po sobie snadnego. 1861 [SWil]
    • ‍ Już mieli ojca po sobie snadnego. Auszp. 1915 [SW]
  3. «sposobny, zdatny» [SWil] L: «nietrudny, łatwy, sposobny», SW: «łatwy, sposobny, podatny, zdatny, nadający się, dobry, gotowy do czego»,
    • ‍ Goreje wstydem, że tak była snadną wpaść bez rozmysłu w samołowkę zdradną. Zab. XIII/2, s. 362, 1776 Zab. XIII/2, s. 362 1776 [SJPDor]
    • ‍ Woda czyni ziemię snadną do przyjęcia wszelakich rzeczy postaci. Syxt. Szkł. 7 1780 [L]
    • ‍ Woda czyni ziemię snadną do przyjęcia wszelakich rzeczy postaci? 1861 [SWil]
    • ‍ Woda czyni ziemię snadną do przyjęcia wszelakich rzeczy postaci. Syk. 1915 [SW]
  4. «stosowny, dogodny» [SWil] L: «nietrudny, łatwy, sposobny», SW: «dogodny, odpowiedni»,
    • ‍ Przytrafił się dzień snadny do tego. Sekl. Marc. 6 1551 [L]
    • ‍ Przytrafił się dzień snadny do tego. 1861 [SWil]
    • ‍ Przytrafił się dzień snadny do tego. Sekl 1915 [SW]

Zmiany semantyczne

  1. «łatwy, prosty» [SStp]
  2. «powolny, skłonny» [L]

Połączenia wyrazowe

  1. snadny do czego [L]

Wyrazy pokrewne

Autor: Natalia Breyvo